Магдаліна Маліш: — У прынцыпе я заўсёды спявала. Ужо будучы малым дзіцяткам, седзячы дома, я эксперыментавала з вакалам. Маючы 6 гадоў, я ўпершыню прыняла ўдзел у «Беларускай песні». Пазней, падчас вучобы ў Комплексе школ з дадатковым навучаннем беларускай мовы ў Орлі, я спявала ў калектыве «Адна трэцяя». Мы выступалі на розных, таксама беларускіх, конкурсах і нярэдка атрымлівалі ўзнагароды. Пазней я пачала спяваць сола і тут таксама былі поспехі, прыкладна ва ўзгаданай «Беларускай песні». І мушу тут сказаць, што школа дала мне шанц, бо калі б не выступленні з «Адной трэцяй», я ніколі не пачала б сольнай дзейнасці. Лічу, што наогул спяваю песні на беларускай мове якраз таму, што я заўжды вучылася ў такіх школах, дзе родная мова з’яўляецца вельмі важнай. У пяцігадовым узросце Магдаліна ў конкурсе «Роднае слова» дэкламавала «Сабаку Чапу», аўтарства Генадзя Шэмета. У 2016 годзе прыняла ўдзел у «Сцэнічным слове», у якім атрымала дэкламатарскае Гранпры. Магда вядомая таксама сваёй акцёрскай дзейнасцю ― яе ігру можна пабачыць у спектаклях. Прэм’ера апошняга, пад назвай «Нявера», адбылася ў лістападзе мінулага году на сцэне Бельскага дома культуры. Там яна іграла разам з сястрой, Дар’яй. Важным часам для Магдаліны аказалася дзейнасць у гурце «Пэрцэпцыя», які яна стварае разам з гітарыстам Міхалам Зіноўчыкам. Пераломным момантам было іхняе выступленне падчас XXIII Фестывалю беларускай бардаўскай ды аўтарскай песні «Бардаўская восень». Там і атрымалі яны прыз глядацкіх сімпатый і аб’яднання «Бельская кааліцыя». Між іншым прысутнасць «Пэрцэпцыі» была своеасаблівым подыхам Беласточчыны сярод выканаўцаў конкурснай часткі фестывалю.
Магдаліна Маліш: — Думка каб паспрабаваць сваіх сіл на «Бардаўскай восені» ўзнікла яшчэ летам, перад канікуламі. Ідэю выступлення падкінуў мне настаўнік інфарматыкі ў Бельскім белліцэі Славамір Нядзьведзкі. Першапачаткова я нават не ўспрымала сур’ёзна такой магчымасці. Аднак пачала пераглядаць матэрыялы з мінулых выпускаў фестывалю. Вядома, гэта быў іншы рэпертуар чым той, які я выконвала раней на «Беларускай песні», дзе гучалі больш народныя творы. І ўрэшце я вырашыла, што прыму ўдзел у конкурснай частцы «Бардаў» і да супольнага выступлення запрасіла гітарыста Міхала Зіноўчыка, з якім насамрэч я ўжо раней выступала пры розных нагодах у нашай школе. У гэты некалькімесячны дафестывальны перыяд праца бывала складанай. У нас часам быў недахоп натхнення ― цяжка было пісаць словы, музыку, але нам урэшце атрымалася, а восенню як «Пэрцэпцыя» мы выступілі на фестывалі. Вядома, вельмі прыемна, што мы атрымалі тыя ўсе ўзнагароды, гэта сапраўды вялікі гонар. Шчыра кажучы, я ніколі раней не пабывала на «Бардаўскай восені». Я ўвогуле не ведала як буду там сябе адчуваць. Таму толькі, калі мы паспрабавалі сваіх сіл на фестывальнай сцэне, я адчула клімат мерапрыемства. І сцвярджаю, што я добра сябе там адчуваю, што гэта маё месца, я ў прынцыпе такая, як іншыя выканаўцы, публіка, бо нас аб’ядноўвае бардаўская беларуская песня, прастора. Падчас «Бардаўскай восені» можна было адначасова пазнаёміцца з іншым відам дзейнасці Магды. Словы да «Вады» і «Золата» ― песень, якія на сцэне Бельскага дома культуры выканала «Перцэпцыя», напісала менавіта сама вакалістка. Гэта адначасова паэтычныя творы, якія знайшлі сваё сцэнічнае выкананне ў музыцы.
Магдаліна Маліш: — У «Вадзе» ёсць гаворка аб тым, што мы, людзі ― быццам разлітая вада і нас вельмі складана сабраць, але ёсць нехта, хто ў змозе гэта зрабіць, адначасова надаючы яму сэнс у жыцці. «Золата» тычыцца таго, што людзі часта называюць золатам тое, што зусім ім не з’яўляецца. І калі гэтая рэч прападае, мы сумуем, плачам, а трэба нам цешыцца, таму што мы ў такой сітуацыі свабодныя. У гэтых песнях я закранула таксама думку, што людзі даволі часта шукаюць праблем там, дзе іх няма. Я не хацела пісаць твораў, якія гаварылі б пра штодзённасць, а такія, якіх глыбейшы сэнс для чалавека быў бы матывацыяй для задумы над сваім жыццём. Ёсць у мяне яшчэ адзін верш, хаця першапачаткова я яго гэтак не называла. Аднойчы я сядзела на ўроку беларускай мовы і быў гэта якраз для мяне нейкі кепскі дзень. Чамусьці нейкая дзіўная атмасфера тады была і хаця вельмі шаную беларускую мову і яе ўрокі, я ўжо не хацела слухаць таго, што тады гаварылі. Адкрыла я сшытак і напісала ў ім словы, якія я ў гэты час адчувала, такую своеасаблівую рэфлексію. Гэта не былі цэлыя сказы, а проста словы, можна назваць гэта белым вершам. Надышоў канец урока, празвінеў званок і я выйшла. Неяк пасля трох тыдняў я адкрыла той самы сшытак, каб знайсці ў ім нейкую інфармацыю, патрэбную ў школе, прачытала таксама свае запіскі з урока і падумала сабе: «Магда, гэта як верш». Пасля я выправіла некаторыя элементы ў гэтым вершы і сёння сцвярджаю, што ён мне падабаецца, таму што ён прыйшоў так адразу і цалкам сам, я зусім не мела ў думках яго пісаць. Пакуль што я яшчэ не ведаю ці яго неяк выкарыстаю, але ён напэўна не прападзе. Я пішу на беларускай мове, бо якраз у ёй знаходжу тое, што хачу сказаць. Дзейнасць і талент Магдаліны Маліш заўважыла таксама ўправа ваяводства. Як стала вядома, 12 снежня мінулага года, Магда і яе сястра, Дар’я, апынуліся ў ліку 70 вучняў з Падляшша, якім на 2017 год прызначылі стыпендыю Маршалка ваяводства ў галіне мастацтва. Стыпендыяльная камісія вылучыла Магдаліну ў галінах музыкі, тэатра і літаратуры. 20 студзеня бягучага года сваю прысутнасць на ўрачыстасці ўганаравання стыпендыямі ў Оперы і падляшскай філармоніі ў Беластоку Магда Маліш адзначыла песняй «Золата», выкананай разам з Міхалам Зіноўчыкам.
Магдаліна Маліш: — У мяне неяк ніколі не было думкі аб тым, каб пастарацца пра стыпендыю Маршалка Падляшскага ваяводства. Толькі ў мінулым годзе, дзякуючы падказцы педагога нашага ліцэя, спадарыні Марыі Нікалаюк, мы разам з сястрой падалі адпаведныя дакументы. Так папраўдзе я не верыла, што атрымаю тую стыпендыю, але аказалася што і нас управа ваяводства ацаніла належным чынам. Пакуль што я яшчэ не ведаю, на што прызначу тыя сродкі, але напэўна варта іх выкарыстаць на маё развіццё ў галінах, якія мяне цікавяць, прыкладна, на тэатральныя заняткі. Спяваючы на сцэне Магда Маліш сягае таксама па паэтычныя творы вядомыя ды істотныя для беларусаў. Між іншым падчас фестывалю «Беларуская песня» ды «XXХVII Дзён Бельска Падляшскага» ў яе вакальным выкананні неаднойчы можна было пачуць прыкладна «Мой родны кут» Якуба Коласа.
Магдаліна Маліш: — Калі я прымала ўдзел у дэкламатарскіх конкурсах, нярэдка прэзентавала фрагменты «Новай зямлі» Якуба Коласа. Чытаючы яго творчасць добра вядомымі сталі мне і словы верша «Мой родны кут». Калі я пачала вучобу ў ІІ Агульнаадукацыйным ліцэі ў БельскуПадляшскім, я таксама пачула гэты твор у форме песні, якую спяваў школьны калектыў «Вянок». Надышоў час, што і я пачала спяваць «Мой родны кут». Нармальна і поўнасцю ясна, што мы жывем на Падляшшы, у нашым «родным куце». Для мяне зразумела, што сёння гаворым на беларускай мове, што мы гэта будзем рабіць і заўтра, што мы тут, што тут беларусы. Калісьці я гэтага яшчэ так не разумела, але калі я пачала быць ужо старэйшай, мне гэта стала пазітыўным, мілым і ясным. І думаю, што калі я ўжо скончу наш белліцэі і пайду вучыцца кудысьці далей, заўжды буду ўспамінаць мой родны кут. Магда не баіцца таксама рэпертуару Анны Герман. Па прычыне асаблівага тэмбру голасу ды манеры спеву польскарасейскай спявачкі, яе песні не належаць да ліку лёгкіх для выканання. Слухаючы Магдаліну ў творах такіх як «Чалавечы лёс» ды «Танцуючыя Еўрыдыкі», аднак можна неяк адчуць, што яна не ўкладвае асабліва многа высілку ў іх спяванне і цікава спраўляецца з іх выкананнем. Тады можна меркаваць што такі рэпертуар ёй падыходзіць. Магда своеасабліва ўспрымае справу вакальных інспірацый для спявання сваіх песень.
Магдаліна Маліш: — Мне не трэба было інспіравацца іншымі вакалістамі, таму што я хацела, каб тая песня, выкананне былі маімі. Калі ідзе пра пісанне тэксту маіх першых песень, тут я адчула, што мушу для гэтага знайсці інспірацыю, каб тое, што я пішу, было праўдай, каб людзі гэта разумелі, ды не паставіліся да гэтага быццам «песня была, але мы ўжо забылі, пра што яна была, мо музыка была і добрая, але словы толькі пастаянна паўтараліся». Таму і я падумала, што трэба, каб у гэтым была праўда. І я знайшла яе ў Бібліі. Прыкладна ў «Золаце», ёсць прадстаўлены біблейны матыў арла, што чалавек можа быць вольны быццам арол ― безупынна бегчы, не аставаючыся без ніякіх сіл. Магда любіць слухаць розныя музычныя жанры. Да ліку гуртоў, якіх творчасць ёй падабаецца, можна прылічыць таксама тыя гурты, якія выступаюць, між іншым, на «Бардаўскай восені».
Магдаліна Маліш: — У «Босым сонцы» мне падыходзяць як словы, так і музыка ― я проста ўсё гэта разумею, гэта добраўспрымальнае. Варта тут напэўна адзначыць і гурт «NAVI». У іх песнях можна адчуць многа радасці, сонца. Яны крыху іншыя чым «Пэрцэпцыя», у якой перш за ўсё ёсць клімат рэфлексіі, бо такую музыку мы творым. Гэта адначасова не абазначае, што мы такія штодзень, але ў нас якраз такі творчы шлях. Мне падабаецца таксама музыка госпел. «Пэрцэпцыю» можна было пачуць на вышэйзгаданай «Бардаўскай восені». У снежні сваю творчасць прэзентавалі перад вучнямі Гімназіі з дадатковым навучаннем беларускай мовы ў Гайнаўцы, некалькі разоў выступалі яны ў Бельскім белліцэі, а таксама ў Гарадской бібліятэцы ў БельскуПадляшскім. Хацелася б сцвердзіць, што зараз ёсць адпаведны час на частыя кантакты гурта са сцэнай, на канцэрты. Аднак не да канца вядомай з’яўляецца будучыня «Пэрцэпцыі».
Магдаліна Маліш: — Цяжка сёння акрэсліць, як далей будзе выглядаць наша дзейнасць. Вядома, што перад намі шмат спраў, звязаных са штодзённасцю. Я не ведаю ці ў нас будзе магчымасць далей выступаць разам. Час ад часу здараюцца нам нагоды зайграць, як прыкладна ў Оперы і падляшскай філармоніі падчас урачыстасці ўручэння мастацкіх стыпендый таленавітай моладзі. Думаю, што я і Міхал хочам робіць музыку, хочам выступаць. Напэўна можна сказаць, што я хацела б запісаць нейкі мініальбом, ды нават і альбом. У Міхала сёлета экзамен на атэстат сталасці, ён пэўна і паступіць у вышэйшую навучальную ўстанову, а я застануся ў школе. Ён пачне ўжо такое дарослае жыццё і магчыма, што ў яго нешта памяняецца, што яго дарога пойдзе ў зусім іншым напрамку, далёкім ад музычнага. Наконт сябе ведаю, што напэўна хачу далей спяваць. На сцэне ў Магды Маліш няма гэтай экспрэсіўнасці рухаў, якая бывае ў розных мастакоў сцэны, але гэта не сімптом няпэўнасці, стрэсу ― большасць свайго жыцця яна ж правяла на сцэне. Гэта проста своеасаблівая натуральнасць, якая адначасова з’яўляецца доказам на тое, што варта пастаянна ісці сваім шляхам, праз які вядзе чалавека яго страсць. І пры гэтым дзейнічаць з цэлай упэўненасцю можна таксама ў «сваім родным куце». Насуперак старой прымаўцы ды стэрэатыпу, што хутчэй за ўсё ад старэйшага, ужо сталага ўзросту чалавека можам чагосьці навучыцца, тут павучыцца можам у амаль 18гадовай Магды.
Тэкст: Мацей Рацінеўскі Ніва н-р 5-2017 |