Bezpieczny internet

Uzależnienia

Internet wciąga i uzależnia. W Polsce narasta zjawisko infoholizmu, czyli niekontrolowanego przebywania człowieka w cyberprzestrzeni. Szacuje się, że w naszym kraju jest już ok. 20 tys. osób, które wymagają leczenia z tego uzależnienia.

Obok infoholizmu narasta również netoholizm, czyli uzależnienie od internetu. Jest to objaw psychicznej choroby XXI wieku objawiającej się nagminnym i niczym nie usprawiedliwionym pociągiem do korzystania z zasobów Internetu. Profesor Wojciech Kostowski twierdzi, że netoholizm (siecioholizm) można zaliczyć do uzależnień behawioralnych, czyli tzw. zachowań przymusowych. Na podobnej zasadzie ludzie uzależniają się od hazardu czy zakupów, alkoholu, narkotyków. Profesor podkreśla, że działa tu typowy układ nagrody: określona czynność czy zachowanie kojarzy się z przyjemnością i działa na odpowiedni ośrodek w mózgu.

Rys historyczny

• Zaobserwowany na początku lat 90 XX wieku, ogarnia coraz więcej osób.
• Amerykańscy badacze szacują że ponad 5% wszystkich użytkowników sieci jest w pewien sposób od niej uzależnionych – czyli ponad 40 milionów osób nie może oderwać się od komputera
• W USA netoholizm - Internet Addiction Disorder (w skrócie IAD) od ponad 10 lat jest uznawany za uzależnienie
• W Niemczech już co dziesiąty nastolatek w wieku 11-14 lat cierpi na IAD.
• W Polsce został on wpisany na listę chorób psychicznych dopiero w 2004 roku. W Polsce pierwsi uzależnieni pojawili się około roku 1993.

Cechy charakterystyczne „uzależnionego” od komputera i internetu

• Będąc przy komputerze przenosi się w inny, lepszy i ciekawszy świat,
• Odejście od komputera powoduje, że staje się nerwowy i rozdrażniony,
• Surfowanie powoduje, że uspokaja się i zapomina o codziennych problemach,
• Próby ograniczenia przebywania w Internecie kończą się, jak na razie, niepowodzeniem
• Kontakty z "rzeczywistymi" stają się coraz rzadsze i krótsze.

Skutki niekontrolowanego używania komputera i internetu

• Zanik więzi rodzinnych,
• Zanik więzi rówieśniczych,
• Choroby (bóle kręgosłupa, stawów, problemy ze wzrokiem),
• Przemoc fizyczna, słowna,
• Rozwój popędów seksualnych,
• Zaniedbywanie obowiązków,
• Popadanie w uzależnienia (największe zagrożenie),
• Tendencja do bycia obsesyjnym,
• Zobojętnienie na widok scen przemocy,
• Naśladowanie scen przemocy,
• Zaburzenia funkcji poznawczych,
• Ucieczka w świat wirtualny,
• Patologie społeczne – agresja, dostęp do grup patologicznych,
• Syndrom przymusu bycia online – ponad 70 godzin tygodniowo,
• Technohipnoza –w czasie bajek, filmów,
• ASC – zmienne stany świadomości (jak po alkoholu),
• Uzależnienia od programów stosujących psychomanipulację,
• Padaczka ekranowa

Fazy rozwoju uzależnienia od Internetu

1. Faza wstępna
• przebywanie w sieci sprawia przyjemność,
• wzrost ochoty na coraz częstsze przebywanie w sieci,
2. Faza ostrzegawcza
• szukanie okazji do jak najczęstszego przebywania w sieci,
• Rozładowanie napięcia poprzez siec,
• Próby korzystania z sieci w ukryciu
3. Faza krytyczna
• spadek innymi zainteresowaniami nie związanymi z siecią,
• Zaniedbywanie wyglądu zewnętrznego,
4. Faza chroniczna
• Jedyny świat to świat wirtualny.

Symptomy uzależnienia od komputera i internetu

• Niepokój, złe samopoczucie,
• Nadpobudliwość, rozdrażnienie,
• Agresywne zachowanie,
• Lęk, depresja po odejściu od komputera,
• Myślenie, mówienie i częste wykonywanie czynności związanych z komputerem,
• Zaniedbywanie obowiązków,
• Rezygnacja z innych form spędzania czasu,
• Unikanie kontaktów z rówieśnikami i rodziną,
• Okłamywanie indexów.

Czynniki sprzyjające uzależnieniu

• Społeczna izolacja,
• Wcześniejsza patologia (depresje, zaburzenia lękowe)
• Stres
• Niedostosowanie społeczne
• Niska samoocena i kompleksy
• Zachowania ucieczkowe

Jesteś uzależniony od sieci? Sprawdź!

1. Czy przeglądanie ulubionych stron sprawia ci przyjemność?
2. Czy zwiększa się ilość czasu jaką spędzasz w sieci?
3. Zauważyłeś, że masz zmniejszoną samokontrolę?
4. Wolisz przeglądać sieć niż spędzać czas z przyjaciółmi i rodziną?
5. Kiedy surfujesz w internecie, masz tendencje do ignorowania otoczenia?
6. Udajesz przed innymi, że wcale nie spędzasz tak dużo czasu przed komputerem?
7. Siedzisz w sieci zamiast pracować lub uczyć się?
8. Nawet kiedy nie jesteś w internecie, to myślisz o nim?
9. Ilość czasu, którą spędzasz w sieci sprawia, że masz poczucie winy lub wstydzisz się tego?
10. Zarywasz nocki przed ekranem?
11. Przytyłeś? Bolą cię plecy lub nadgarstki?

Jeśli zauważycie u siebie 3 z nich, oznacza to, że nadużywacie internetu. Rozpoznanie 5 z nich oznacza uzależnienie.

Freud napisał, że zdrowy człowiek jest zdolny do dwóch rzeczy: do pracy i do miłości. Ta prosta definicja pozwala każdemu sprawdzić, czy wszystko z nim jest dobrze.

Sposoby pomocy osobom dotkniętym tym problemem

Terapia zespołu uzależnienia od Internetu jest bardzo podobna do programów leczenia uzależnienia od alkoholu, narkotyków czy patologicznego hazardu. Pomocne w terapii jest także przygotowanie szczegółowego planu dnia, a w nim przede wszystkim określenie ram czasowych korzystania z Internetu, a także innych codziennych aktywności, łącznie z wypoczynkiem.

• Spróbuj znaleźć nowe sposoby zaspokajania potrzeby komunikacji
• Stopniowo ograniczaj czas przebywania w Internecie, zamiast tego wybierz książkę, spacer, sport, kino, muzykę, warsztaty rozwoju osobistego czy inne przyjemności postępując zgodnie z zasadą "co za dużo to niezdrowo" lub z zasadą "złotego środka"
• Wyposaż komputer w programy blokujące dostęp do niektórych stron internetowych
• Jeśli uporczywa potrzeba korzystania z Internetu nadal utrzymuje się, warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty.

Źródła: www.kidprotect.pl, www.dzieckowsieci.pl, www.cert.pl, www.fdn.pl, www.pogotovie.pl, www.niebieskalinia.pl, www.saferinternetday.pl, www.fundacja-turleja.kei.pl